Beneficjent: Miasto Jelenia Góra

Tytuł projektu: Obwodnica południowa Jeleniej Góry – Etap II 

Wartość projektu: prawie 56 mln zł 

Wartość dofinansowania z UE: prawie 43 mln zł 

Obwodnica Maciejowej to jedna z największych inwestycji infrastrukturalnych prowadzonych w ostatnich latach w okolicach Jeleniej Góry. Ułatwi ona życie nie tylko mieszkańcom miasta ale również odwiedzającym te tereny turystom. Dotychczas, zmierzając do Kotliny Jeleniogórskiej, często czekali oni tutaj w długich i czasochłonnych korkach. Dzięki nowej 5 kilometrowej drodze znacząco poprawiły się zarówno warunki komunikacyjne jak i bezpieczeństwo. Dodatkowo, obwodnica oznacza wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miasta, a tym samym zmniejszenie emisji toksycznych spalin i hałasu w okolicy. 

Inwestycja pochłonęła ponad 56 mln złotych, z czego 42 mln to unijne dofinansowanie. 

Beneficiary: The city of Jelenia Góra 


Title of the project: Southern ring road of Jelenia Góra – Stage II 


Value of the project: almost PLN 56 million 


Value of co-financing from the EU: almost PLN 43 million 


The Maciejowa ring road is one of the largest infrastructural investments carried out in recent years in the vicinity of Jelenia Góra. It will make life easier, not only for city residents but also for tourists visiting these areas. Until now, when heading for Jelenia Góra Valley, they often waited here in long and time-consuming traffic jams. Due to the new 5-kilometer road, both communication conditions and safety have significantly improved. In addition, the construction of the ring road means removing transit traffic from the city centre, thereby reducing toxic exhaust emissions and noise in the area. 


The investment consumed over PLN 56 million, of which PLN 42 million came from EU funding.

Beneficjent: Gmina Ścinawa

Tytuł projektu: Wdrażanie strategii niskoemisyjnej poprzez ograniczenie ruchu zmotoryzowanych w centrum miasta Ścinawy 

Wartość projektu: ponad 9,6 mln zł 

Wartość dofinansowania z UE: ponad 6,4 mln zł 

Nowoczesny parking w kształcie statku z wyznaczonymi 122 miejscami, stacją wypożyczania rowerów, przystankiem komunikacji zbiorowej, a także toaletami publicznymi i natryskiem – tak wygląda Park&Ride w Ścinawie. Na dziobie parkingu-statku ulokowany został czołg T-34, który przez wiele lat stał na cokole na ścinawskim rynku. Dziś odrestaurowany skrywa  „kapsułę czasu”, czyli szczelny metalowy pojemnik z mapą powiatu lubińskiego, gazetami i zdjęciami, który podczas uroczystego otwarcia umieścili w nim lokalni samorządowcy. 

Parking powstał przy wjeździe do miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie portu Ścinawa oraz dróg wylotowych. Podróżni, którzy zdecydują się zostawić tutaj swój samochód, będą mogli przesiąść się na rower lub do autobusu w kierunku centrum miasta i dworców PKP lub PKS, skąd mają połączenia do Lubina, Polkowic i Brzegu Dolnego. 

Parkingi typu „parkuj i jedź” (ang. Park&Ride, P&R) – to miejsca postojowe dla aut, zlokalizowane na obrzeżach miast, przeznaczone dla osób korzystających z publicznego transportu zbiorowego.  System ma zachęcać kierowców do ograniczenia podróży własnym autem do niezbędnego minimum i przesiadania się do autobusów lub tramwajów. 

Beneficiary: The Ścinawa commune 


Title of the project: Implementing a carbon efficiency strategy by limiting motorized vehicle traffic in the city centre of Ścinawa 


Value of the project: over PLN 9.6 million


Value of co-financing from the EU: over PLN 6.4 million 


A modern car park in a shape of a ship with 122 spaces, bicycle rental station, public transport stop, as well as public toilets and a shower – this is what Park&Ride in Ścinawa looks like. A T-34 tank is located on the bow of the parking-ship, which had been standing for many years on a pedestal on the market square in Ścinawa. Today, the restored tank has a „time capsule” hidden inside, i.e. a sealed metal container with a map of the Lubin poviat, newspapers and photos, which was placed during the opening ceremony by local government officials. 

The parking is located at the entrance to the city, in the immediate vicinity of the port of Ścinawa and exit roads. Drivers who decide to leave their car here will be able to change to a bicycle or a bus towards the city centre and railway or bus stations, from where they can go using public transport to Lubin, Polkowice and Brzeg Dolny. 

Park&Ride (P&R) car parks – are parking spaces for cars, located on the outskirts of cities, intended for people using public transport. The system is to encourage drivers to limit travel by their own car to the necessary minimum and change to buses or trams.

Beneficjent: Hotel Dębowy – Monika Kwiędacz

Tytuł projektu: Innowacyjność procesowa i produktowa apiterapii w Hotelu Dębowym w Bielawie

Wartość projektu: prawie 1,8 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: prawie 600 tys. zł

Cisza, śpiew ptaków, szelest drzew i relaks… To wszystko czeka na nas u podnóża Gór Sowich w Hotelu Dębowym w Bielawie. Otoczony pięknym zabytkowym parkiem obiekt został wybudowany w 1904 roku na zlecenie Wolfganga Dieriga, największego ówczesnego przedsiębiorcy z branży włókienniczej z Bielawy i okolic. Dierig i jego rodzina mieszkali tam do 1945 r. Potem rezydencję wraz z przyległymi budynkami przekształcono w placówkę leczniczą z uwagi na panujący w tym regionie klimat. Placówkę zamknięto w 2000 r., a rok później sprzedano obecnym właścicielom. Dzięki ich staraniom obiekt został wyremontowany, a cały kompleks został wpisany do rejestru zabytków. Po pewnym czasie właściciele otworzyli „Hotel Dębowy Biowellness & SPA”.

Kompleks ze względu na swoje położenie oraz klimat sprzyjający odnowie oraz leczeniu cieszy się dużym zainteresowaniem turystów. Właściciele postarali się o dofinansowanie na projekt, w ramach którego w przypałacowym parku powstało apiforium (sauna zewnętrzna) oraz naturalnie uzdatniany biostaw kąpielowy. Apiterapia jest fundamentem funkcjonowania SPA w kompleksie i oznacza metodę profilaktyki, pielęgnacji i leczenia przy pomocy produktów pochodzenia pszczelego takich jak: miód pszczeli, pyłek pszczeli, mleczko pszczele i kit. Produkty pszczelarskie znajdują zastosowanie m.in. w leczeniu chorób układu krążenia, układu oddechowego, układu pokarmowego, skóry i błon śluzowych, schorzeń ginekologicznych, a także chorób alergicznych oraz stresu. W ramach apiterapii kompleks oferuje okłady z miodu w jedynym na świecie apitarium – specjalnej łaźni miodowo – ziołowej, masaż miodem lub pyłkiem pszczelim, antystresowy seans w apiforium, a także relaksującą kąpiel w mleku i miodzie.

Hotel Dębowy może poszczycić się tym, że posiada pierwsze w Polsce SPA, które wykorzystuje produkty pszczele i miód w celu pielęgnacji zdrowia i urody. Dzięki unijnemu dofinansowaniu jakie firma otrzymała na apiterapię, obiekt cieszy się jeszcze większym zainteresowaniem turystów.

Fot.: Wojciech Karwacki

Beneficiary: Hotel Dębowy – Monika Kwiędacz 


Title of the project: Process and product innovation of apitherapy at Hotel Dębowy in Bielawa 


Value of the project: almost PLN 1.8 million 


Value of co-financing from the EU: almost PLN 600,000 


Silence, birds singing, psithurism and relaxation … All this awaits us at the foot of the Sowie Mountains in Hotel Dębowy in Bielawa. Surrounded by a beautiful historic park, the building was built in 1904 on the request of Wolfgang Dierig, the largest entrepreneur in the textile industry at the time in Bielawa and the surrounding area. Dierig and his family lived there until 1945. Then the residence and adjacent buildings were transformed into a medical institution due to the climate in the region. The facility was closed in 2000 and sold to its current owners a year later. Thanks to their efforts, the building has been renovated and the entire complex has been entered in the register of monuments. After some time, the owners launched „Hotel Dębowy Biowellness & SPA.” 

The complex, due to its location and climate conducive to renewal and treatment, is very popular among tourists. The owners applied for funding for a project under which an apiforium (outdoor sauna) and a naturally conditioned swimming bio-pond were created in the palace park. Apitherapy is the foundation of the SPA’s functioning in the complex and it is a method of prevention, care and treatment with the use of products of bees such as: honey, bee pollen, royal jelly and putty. Products of bees are used, e.g., in the treatment of cardiovascular, respiratory, digestive, skin and mucous membrane diseases, gynaecological diseases as well as allergic diseases and stress. As part of apitherapy, the complex offers honey compresses in the world’s only apitarium – a special honey-herb bathhouse, honey or bee pollen massage, anti-stress session in apiforium, and a relaxing bath in milk and honey. 

Hotel Dębowy is proud to have the first SPA in Poland that uses bee products and honey to care for health and beauty. Thanks to EU funding that the company received for apitherapy, the facility is even more popular among tourists.

Beneficjent: Gmina Zawonia

Tytuł projektu: Adaptacja dawnego kościoła ewangelickiego w Zawoni na cele kulturalne

Wartość projektu: ponad 3,5 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: prawie 3,3 mln zł

Wiele dolnośląskich zabytków opustoszałych po wojnie niszczeje do dziś i nie miało tyle szczęścia, co wybudowany pod koniec XVIII w. ewangelicki kościół w Zawoni. Była świątynia przez lata pełniła rozmaite funkcje, służyła m.in. jako magazyn zboża czy sala gimnastyczna dla dzieci z pobliskiej szkoły. Mieszkańcy od lat czynili starania, by przywrócić kościołowi dawną świetność, ale dopiero teraz stało się to możliwe. Dzięki unijnemu dofinansowaniu powstał tam bowiem gminny ośrodek kultury.  Zakupiono nowe meble, sprzęt i wyposażenie oraz zagospodarowano teren wokół kościoła.

Udało się stworzyć wielofunkcyjną i przyjazną przestrzeń, na którą składa się m.in. imponująca, na ponad 200 miejsc siedzących, sala widowiskowa ze sceną oraz z profesjonalnym oświetleniem, nagłośnieniem i zapleczem. Powstały ciekawie zaaranżowane pracownie warsztatowe, a także tematyczne strefy działań, takie jak  POCZYTAJKA czy WOLNA CHWILA, służące jako miejsca spotkań i integracji. Pracownie, każda o powierzchni ok. 50 m2, można ze sobą łączyć. Wystarczy przesunąć  mobilne ścianki dzięki czemu powstanie duża ok. dwustumetrowa powierzchnia. W odnowionej wieży utworzono natomiast Galerię PO SCHODACH, w której mają miejsce wystawy lokalnych artystów i nie tylko. W zabytkowej przestrzeni życie kulturalne Gminy Zawonia nabiera tempa i barw.

Fot: Archiwum GOK w Zawoni.

Beneficiary: The Zawonia commune 


Title of the project: Adaptation of the former Evangelical church in the Zawonia commune for cultural purposes 


Value of the project: over PLN 3.5 million 


Value of co-financing from the EU: almost PLN 3.3 million 


Many of Lower Silesian monuments deserted after the war are deteriorating to this day and were not as lucky as the Evangelical church in the Zawonia commune that was built at the end of the 18th century. The former temple has served various functions for years, including as a grain warehouse or gym for children from a nearby school. Residents have been making efforts for years to restore the church to its former glory, but only now it became possible. Thanks to EU funding, a commune cultural centre was created there. New furniture, appliances and equipment were purchased and the area around the church was developed. 

A multifunctional and friendly space was created, which includes, i.e., an impressive concert hall that can seat over 200 people, with a stage, professional lighting, sound system and facilities. Interestingly arranged workshops were created, as well as thematic areas of activity, such as POCZYTAJKA [eng. reading area] or WOLNA CHWILA [eng. spare moment], serving as meeting and integration places. The workshops, each of them of approx. 50 m2, can be combined with each other. All we have to do is move the mobile walls and we will obtain a large space of about two hundred meters. The PO SCHODACH [eng. Up the stairs] Gallery was created in the renovated tower, where exhibitions of local artists and more take place. In the historic space, the cultural life of the Zawonia Commune is gaining momentum and colour.

Beneficjent: Browar „Profesja” Sp. zo.o.

Tytuł projektu: Podniesienie efektywności energetycznej w Browarze „Profesja” we Wrocławiu.

Wartość projektu: 400 tys. zł

Wartość dofinansowania z UE: ponad 200 tys. zł

Profesja to wrocławski browar rzemieślniczy, który został założony przez lokalnych pasjonatów piwa w 2015 roku. Znakiem rozpoznawczym „Profesji” jest obecność wizerunku krasnala na etykietach butelek. Browar charakteryzuje się również ciekawymi nazwami swoich piw, są to m.in. „Alchemik”, „Przekupka”, „Inżynier”, czy „Latarnik”. Produkuje się tutaj kilka rodzajów piw – są piwa goryczkowe, kwaśne, a nawet wędzone-robione na słodzie wędzonym.

Profesja stale się rozwija i wielokrotnie korzystała z unijnego wsparcia. Jedno z przedsięwzięć dotyczyło modernizacji kilku sfer funkcjonowania browaru, a jego głównym założeniem było podniesienie efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie. Inwestycja warta 400 tys. zł polegała głównie na unowocześnieniu systemu wytwarzania ciepła i chłodu technologicznego, instalacji systemu zarządzania energią oraz zakupie nowoczesnej, energooszczędnej chłodziarki.

Inwestycja pozwoliła ulepszyć procesy produkcji oraz ograniczyła jej koszty. W  związku ze zmianą energii elektrycznej na gaz, znacznie zmniejszyła się również emisja szkodliwych substancji do atmosfery. Firma taka jak „Profesja” jest przykładem połączenia hobby ze sposobem na życie oraz zarobek. Zdaniem jednego z właścicieli browaru jest to najlepsze co może spotkać człowieka w życiu zawodowym.

Fot: Sławomir Klejewski

Beneficiary: Brewery „Profesja” Limited Liability Company 


Title of the project: Increasing energy efficiency at the Brewery „Profesja” in Wrocław 


Value of the project: PLN 400,000 


Value of co-financing from the EU: over PLN 200,000 


Profesja is a Wrocław craft brewery that was founded by local beer enthusiasts in 2015. The hallmark of the Profesja is the presence of a dwarf’s image on bottle labels. The brewery is also characterized by interesting names of its beers, for example: „Alchemik” [eng. Alchemist], „Przekupka” [eng. Fishwife], „Inżynier” [eng. Engineer] or „Latarnik” [eng. Lighthouse keeper]. Several types of beers are produced here – there are bitter, sour and even smoked beers made on smoked malt. 

Profesja has been constantly evolving and has repeatedly benefited from EU support. One of the projects concerned the modernization of several areas of the brewery’s operation, and its main assumption was to increase energy efficiency in the enterprise. The investment that was worth PLN 400,000 mainly involved the modernization of the system for the production of technological heat and cold, the installation of an energy management system and the purchase of a modern, energy-saving cooler. 

The investment has improved production processes and reduced its costs. Due to the change of electricity to gas, the emission of harmful substances into the atmosphere has also significantly decreased. A company like Profesja is an example of combining a hobby with a way of life and income. According to one of the brewery owners, this is the best thing that can happen to a man in his professional life. 

Beneficjent: Grupa Producentów Rolnych „Terra” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Tytuł projektu: Budowa biogazowni Łaźniki

Wartość projektu: ponad 24 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: ponad 12,5 mln zł

Biogazownie są coraz częściej spotykanymi, zwłaszcza na terenach rolniczych, instalacjami. Wytwarzają one gaz z biomasy, który powstaje w procesie fermentacji różnego pochodzenia odpadów naturalnych (np. roślinnych, organicznych tj. odpadów z przemysłu spożywczego czy odchodów zwierzęcych). Tak powstały biogaz jest następnie spalany w elektrociepłowni, dzięki czemu powstaje prąd oraz ciepło.  Biogazownie są  idealnym sposobem na pozyskiwanie tzw. zielonej energii i stanowią doskonałą alternatywę dla źródeł tradycyjnych. Mają nie tylko możliwość uzyskania taniej energii, ale także rozwiązują problem składowania odpadów, co szczególnie w gospodarstwach rolnych stanowi spory problem.

Dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej taka właśnie biogazownia powstała w Łaźnikach koło Złotoryi. Inwestycja obejmowała m.in. budowę budynku technicznego oraz socjalno-biurowego wraz ze sterownią. Powstały także budynki gospodarcze przeznaczone do tymczasowego składowania płodów rolnych, zespoły zbiorników, urządzeń i instalacji do produkcji biogazu oraz urządzeń do produkcji i przesyłu energii elektrycznej i cieplnej.

Chcąc promować proekologiczne postawy oraz wiedzę o korzyściach płynących z produkcji energii opartej na biogazie, realizatorzy projektu zadbali również o to, by w budynku powstała sala dydaktyczna, w której odbywają się szkolenia i warsztaty z zakresu odnawialnych źródeł energii. Wokół biogazowni powstały również drogi i parkingi przeznaczone do ruchu pojazdów ciężkich.

Biogazownia Łaźniki jest jedynym w okolicy producentem tzw. zielonej  energii.

Beneficiary: Group of Agricultural Manufactures „Terra” Limited Liability Company


Title of the project: Construction of the Łaźniki biogas plant 


Value of the project: over PLN 24 million 


Value of co-financing from the EU: over PLN 12.5 million 

Biogas plants are increasingly common installations, especially in agricultural areas. They produce gas from biomass, which is produced in the process of fermentation of various natural waste (e.g. vegetable, organic i.e. waste from the food industry, or animal excrements). Such biogas is then burned in a heat and power plant, which generates electricity and heat.  Biogas plants are an ideal way to acquire the so-called green energy and are an excellent alternative to traditional resources. They not only give the opportunity to obtain cheap energy, but also solve the problem of waste storage, which is especially problematic on farms. 

Thanks to EU funding, such a biogas plant was constructed in Łaźniki near Złotoryja. The investment included construction of a technical, social and office building with a control room. What is more, outbuildings for temporary storage of agricultural produce were constructed and sets of tanks, devices and installations for biogas production, as well as devices for production and transmission of electricity and heat were installed. 

In order to promote pro-ecological attitudes and knowledge about the benefits of biogas-based energy production, the project implementers also ensured that a teaching room was created in the facility, in which trainings and workshops on renewable energy sources are held. Roads and parking lots for heavy vehicles have also been built around the biogas plant. 

The Łaźniki biogas plant is the only producer of green energy in the area. 

Beneficjent: PGL LP Nadleśnictwo Międzylesie

Tytuł projektu: Ochrona przyrody poprzez kanalizowanie ruchu turystycznego w ramach rewitalizacji infrastruktury techniczno – turystycznej Rezerwatu „Wodospad Wilczki” w Międzygórzu

Wartość projektu: prawie 3 mln

Wartość dofinansowania z UE: 2,4 mln

Wodospad Wilczki, największy i najwyższy wodospad (ma 22 m) w Masywie Śnieżnika i jednocześnie drugi co do wielkości w Sudetach, dawniej nazywany „Wodogrzmotami Żeromskiego”, znajduje się na rzece Wilczce w miejscowości Międzygórze. Ze względu na występowanie na terenie rezerwatu bogatych form przyrodniczych, był on bardzo często odwiedzany przez turystów już od drugiej połowy XIX w.

Niestety z biegiem czasu obszar wokół wodospadu ulegał zniszczeniom. Uszkodzenia prowadziły m.in. do niebezpiecznej ingerencji odwiedzających w naturalne elementy przyrody. Nadleśnictwo Międzylesie zainicjowało proces rewitalizacji i podjęte zostały działania, by odnowić infrastrukturę turystyczną rezerwatu. Projekt obejmował głównie budowę ścieżek turystycznych, kamiennych schodów, tarasów widokowych, mostka, ławek, barierek ochronnych, monitoringu oraz podświetlenia kotła wodospadu i ścieżek. Szczególnie te ostatnie elementy wprowadziły niesamowity klimat.

Fot.: Natalia Górecka

Beneficiary: PGL LP Forest District of Międzylesie

Title of the project: Nature protection through channelling tourist traffic under revitalization of technical – tourism infrastructure of the „Wilczki Waterfall” Reserve in Międzygórze


Value of the project: almost PLN 3 million


Value of co-financing from the EU: 2,4 million


The Wilczki Waterfall, the largest and highest waterfall on the massif of Śnieżnik ( 22 meter long) and, at the same time, the second largest waterfall in the Sudetes, formerly known as „Żeromski’s Waterfalls”, is located on the river Wilczka in the town of Międzygórze. Due to the occurrence of rich natural forms within the territory of the reserve it used to be keenly visited by tourists already in the second half of the XIX-th century.

Sadly, as time passed by the area around the waterfall became destroyed. The damages have led to, among others, a dangerous penetration of the visitors into the natural elements of the environment. The Międzylesie Forestry initiated the process of revitalization and undertook steps in order to restore the tourist infrastructure of the reserve. The project covered mainly building of tourist trails, stone stairways, viewing points, bridges, benches, protective barriers, monitoring and highlighting of the waterfall cirque and paths. Especially the last elements created a unique climate of the place.

Beneficjent: Zakład Gospodarki Usług Komunalnych sp. z o.o.

Tytuł projektu: Rozbudowa Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Lubaniu o infrastrukturę podstawową do przyjmowania i sortowania odpadów komunalnych oraz o niezbędną infrastrukturę towarzyszącą na potrzeby obsługi wybudowanych instalacji zagospodarowania odpadów – etap I

Wartość projektu: prawie 29 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: prawie 16,8 mln zł

Większość odpadów nadaje się do ponownego przetworzenia i odzyskania z nich cennych surowców. Na przykład z miliona telefonów komórkowych można odzyskać 34 kg złota, a z dwóch ton zużytych katalizatorów samochodowych od 1 do 3 kg platyny! Papier, szkło, plastik, puszki, elektrośmieci, obierki po ziemniakach  czy stare ubrania, które wyszły z mody, nie powinny trafiać na składowisko, tylko do specjalistycznych zakładów. Produkcja przedmiotów z przetworzonych odpadów jest o wiele tańsza, a poza tym przyczynia się do ochrony naszej planety. Warunkiem jest prawidłowa segregacja, która powinna zaczynać się w każdym domu.

Warto inwestować w budowę lub modernizację zakładów, zajmujących się na co dzień utylizacją i przetwarzaniem odpadów. I tak stało się w Lubaniu, gdzie Zakład Gospodarki Usług Komunalnych za prawie 29 mln zł – przy czym 16,7 mln zł to dotacja unijna – rozbudował instalację do przetwarzania odpadów komunalnych.  W szczególności polegało to na rozbudowie  punktu przyjęcia zmieszanych odpadów komunalnych wraz z niezbędnymi instalacjami technicznymi i bramami z kurtynami powietrznymi, rozbudowie sortowni do mechaniczno-ręcznego sortowania surowców wtórnych oraz kompostowni do przetwarzania bioodpadów, z których produkowany będzie polepszacz do gleby zwany „kompozgiuczkiem”. Kupione zostały również specjalistyczne maszyny, np. zamiatarka i ładowarka-chwytak. Cześć środków została przeznaczona na niezbędną przy tego typu inwestycjach infrastrukturę towarzyszącą, czyli m.in. na nowe instalacje (np. elektryczna czy wodno-kanalizacyjna), wytyczenie dróg, budowę zaplecza socjalno-sanitarnego oraz ogrodzenia, a także stworzenie ochronnego pasa zieleni. W Lubaniu przetwarzane są odpady z 14 dolnośląskich gmin.

Beneficiary: Communal Services Management Plant Limited Liability Company 


Title of the project: Expansion of the Regional Communal Waste Processing System in Lubań by a basic infrastructure for collection and sorting of communal waste and by the necessary accompanying infrastructure for the purpose of servicing the built waste management installations – stage I


Value of the project: almost PLN 29 million


Value of co-financing from the EU: almost  PLN 16,8 million

The majority of waste may be processed and recovered, providing precious raw materials. For instance, from a million of mobile phones one may recover 34 kilograms of gold and from two tonnes of used car catalysts – between 1 and 3 kilograms of platinum! Paper, glass, plastic, cans, electronic waste, potato peelings or old clothes which went out of fashion should not be thrown into landfills, but rather to special designated plants. Production of items from the processed waste is much cheaper and, more importantly, it contributes to protection of our planet. Correct segregation is however the necessary conditions and it ought to start at each house.

It is worth it to invest in construction or modernization of plants that are involved with utilizing and processing of waste on a daily basis. And that’s what happened in Lubań, where Communal Service Management Poland developed for almost PLN 29 million – whilst PLN 16.7 million constituted a EU grant – an installation for processing communal waste.  In particular, this consisted of expanding the collection point of mixed communal waste along with the necessary technical installations and gates with air curtains, expanding the sorting area with mechanical-manual sorting of secondary raw materials and a composting area for the processing of biowaste, from which soil improver called “kompozgiuczek” will be produced. Furthermore, such specialist machines as sweeper and loader-gripper were purchased. Part of the funds was designated for the accompanying infrastructure, necessary in case of such investments, including, among others, new installations (i.e. Electrical and water-wastewater), delineation of roads, construction of social-sanitary facilities and fencing as well as creating a protective green belt. In Lubań, waste from 14 Lower Silesian municipalities are processed.

Beneficjent: Miejski Zakład Usług Komunalnych Sp.  z o.o.

Tytuł projektu: Rozbudowa istniejącej linii sortowniczej odpadów o system mechanicznego i biologicznego przetwarzania odpadów(kompostowanie i stabilizacja), polegająca na budowie Zakładu Segregacji i Zagospodarowania Odpadów w Wałbrzychu przy ul. Beethovena

Wartość projektu: 31 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: prawie 17 mln zł

Statystyczny Polak rocznie wytwarza ok. 300 kg odpadów komunalnych i choć to o wiele niższy wskaźnik, niż dla przeciętnego mieszkańca Unii Europejskiej, na którego przypada ok. 450 kg, tak naprawdę nie ma się z czego cieszyć. Z górą odpadów trzeba sobie poradzić.

Jednym ze sposobów jest ich segregowanie, tak aby jak najwięcej surowców wtórnych udało się odzyskać, przetworzyć  i ponownie wykorzystać. W Wałbrzychu,  w części nieużytkowanego obszaru składowiska komunalnego, przy pomocy dotacji unijnej, powstał  Zakład Segregacji i Zagospodarowania Odpadów. Zbudowanie  między innymi magazynów, hali sortowniczej z kabinami sortowniczymi i kabinami do czyszczenia odpadów, a także nowoczesnej linii sortowniczej z systemem mechanicznego i biologicznego przetwarzania odpadów kosztowało ponad 24 mln zł. Powstały również pomieszczenia socjalne, warsztat przetwórczy odpadów wielkogabarytowych,  instalacja do kompostowania oraz punkt selektywnej zbiórki. Każdego roku zakład będzie przetwarzał 50 tys. ton odpadów.

Audycja o tym, jak w Wałbrzychu dba się o ekologię, czyli o budowie nowej instalacji do segregowania odpadów

Fot.: Jerzy Błaszczyk – Miejski Zakład Usług Komunalnych w Wałbrzychu

Beneficiary: Municipal Services Department Limited Liability Company


Title of the project: Expansion of the existing waste sorting line with a mechanical and biological waste treatment system (composting and stabilization), involving the construction of a Waste Segregation and Waste Management Plant in Wałbrzych at ul. Beethovena 


Value of the project: PLN 24.6 million


Value of co-financing from the EU: almost PLN 17 million


A statistical Pole produces approx. 300 kilograms of communal waste per year and even though this is a much lower ratio than in case of an average European Union citizen, where this volume totals at approx. 450 kilograms, there is really nothing to be proud of. We need to cope with these piles of waste. 

One of the methods is segregation so that as much secondary raw materials as possible could be recovered, processed and reused. Wałbrzych hosts a new Segregation and Waste Management Plant which is located in an undeveloped area of communal landfill. Construction of warehouses, a sorting hall with sorting cabins designated for cleaning waste, as well as a state-of-the-art sorting line with a system of mechanical and biological processing of waste cost over PLN 24 million. Social premises, processing workshop for large-size waste were also built further to installing devices for composting and a selective collection point. Each year the plant will process 50 thousand tonnes of waste.

Beneficjent: KFB Acoustics  Sp. z o.o.

Tytuł projektu: Wdrożenie usługi designu akustycznego i auralizacji w firmie KFB Polska

Wartość projektu: 1 mln zł

Wartość dofinansowania z UE: prawie 403 tys. zł

Dźwięk i hałas są powszechnie obecne w codziennym życiu. Oczy czasem bywają zamknięte, uszy – nigdy. Rosnące natężenie ruchu naziemnego i powietrznego, coraz mocniejsze maszyny i narzędzia to zaledwie kilka przykładów wpływu na poziom hałasu w otoczeniu. Firma KFB Acoustics z Wrocławia identyfikuje źródła hałasu i stosuje nowoczesne rozwiązania, aby mu zapobiegać. 

Obecnie ocena akustyczna środowiska, sali koncertowej, biura, hali przemysłowej czy też wnętrza samochodu oraz urządzeń i maszyn opiera się głównie na wyznaczaniu i porównywaniu poziomów dźwięku oraz określaniu charakterystyk częstotliwościowych. Dzięki temu jesteśmy w stanie określić czy coś jest cichsze, głośniejsze czy też generowany dźwięk jest wysoko czy niskoczęstotliwościowy. Jednak w celu optymalizacji akustycznej produktów, wnętrz, maszyn konieczne jest „usłyszenie” jak dany produkt brzmi, bezpośrednie porównanie tego z innymi produktami czy też usłyszenie różnicy między stanem istniejącym i po akustycznej optymalizacji.

W ramach projektu firma kupiła specjalistyczny sprzęt pomiarowy oraz oprogramowanie i wdrożyła usługę „design akustyczny” (nagrywanie, odsłuchiwanie, design akustyczny) oraz usługę „auralizacja” (auralizacja akustyki wnętrz, auralizacja transmisji dźwięku). Jeszcze prościej rzecz ujmując: dzięki usłudze designu akustycznego możliwe jest kształtowanie dźwięków w taki sposób, aby stały się  miłe dla naszych uszu. Natomiast auralizacja pozwala dźwiękowo przenieść się niemal do każdego dowolnego pomieszczenia na świecie, jeśli tylko to pomieszczenie zostało wcześniej zbadane.

Beneficiary: KFB Acoustics  Limited Liability Company


Title of the project: Implementation of the acoustic design and auralization service at KFB Polska


Value of the project: PLN 1 million


Value of co-financing from the EU: almost PLN 403 thousand

Sound and noise are commonly present in everyday life. Eyes can be closed sometimes, but ears – never. The increasing volume of land and air traffic, more and more powerful machines and tools are just a few examples of the impact on noise levels in the environment. The KFB Acoustics company from Wrocław identifies sources of noise and uses modern solutions to prevent it. 

Currently, the acoustic assessment of the environment, concert hall, office, industrial hall or the interior of the car as well as equipment and machinery is mainly based on determining and comparing sound levels and determining frequency characteristics. Thanks to this, we are able to determine whether something is quieter, louder or whether the generated sound is of high or low frequency. However, in order to optimize the acoustic products, interiors, machines, it is necessary to „hear” what a given product sounds like, compare it directly with other products, or hear the difference between the situation before and after acoustic optimization.

As part of the project, the company bought specialized measuring equipment and software and implemented the „acoustic design” service (recording, listening, acoustic design) and the „auralization” service (auralization of interior acoustics, auralization of sound transmission). To put it in a simpler way: thanks to the acoustic design service, it is possible to shape the sounds in such a way that they become pleasing to our ears. On the other hand, auralization allows sound to move to almost any room in the world, if only this room has been previously examined.