całokształt dorobku prawnego Wspólnoty Europejskiej, który jest tworzony poprzez traktaty (prawo pierwotne) i za sprawą instytucji Unii Europejskiej (prawo wtórne). Prawo pierwotne to przede wszystkim traktaty założycielskie i akcesyjne, natomiast prawo wtórne to rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnoty Europejskiej oraz inne akty organów UE. Prawo wtórne musi być zgodne z prawem pierwotnym.

ogół działań, poprzez które uzyskuje się niezależną ocenę funkcjonowania instytucji, legalności, gospodarności, celowości, rzetelności. Audyt jest zazwyczaj wykonywany przez odrębną komórkę, podporządkowaną bezpośrednio kierownikowi instytucji (audyt wewnętrzny) lub przez podmiot zewnętrzny (audyt zewnętrzny).

badania (B) + rozwój (R), działalność badawczo-rozwojowa służąca zmniejszaniu różnic technologicznych między regionami i tworzeniu lepszych warunków równej konkurencji.

badania (B) + rozwój (R) + innowacje (I), działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań oraz działalność polegającą na opracowaniu nowej technologii i uruchomieniu na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług.

podmiot publiczny lub prywatny oraz osoba fizyczna, odpowiedzialne za inicjowanie lub inicjowanie i wdrażanie operacji; w kontekście programów pomocy państwa „beneficjent” oznacza podmiot, który otrzymuje pomoc.

wytwarzane są z surowców, które nie stanowią składników pożywienia, zatem ich produkcja nie stanowi konkurencji dla przemysłu spożywczego. Surowce wykorzystywane do produkcji biopaliwa to m.in. rośliny energetyczne, w tym słoma, zrębki drzewne, odpady organiczne (wytłoki, śruty, gnojowica itd.) i inne surowce, które nie konkurują z uprawami na cele spożywcze.

Przykładowe biopaliwa II generacji: bioetanol lignocelulozowy, biopaliwa syntetyczne, bio – DMS (bio – dimetylofuran), biometanol, biodiesel II generacji, biogaz (SNG – substitute natural gas), biowodór.

surowcami do ich produkcji jest biomasa zmodyfikowana na etapie uprawy przy pomocy molekularnych technik biologicznych. Modyfikacje te mają na celu udoskonalenie procesu przemiany biomasy w biopaliwo. Dzieje się to na skutek m. in. uprawy drzew o niskiej zawartości ligniny lub rozwój upraw z wbudowanymi odpowiednio enzymami. Do biopaliw trzeciej generacji należą biowodór, biometanol i biobutanol.

plan dochodów i wydatków Unii Europejskiej sporządzany na okresy roczne, a także na okresy programowania. Na dochody budżetu UE (tzw. środki własne UE) składają się: tradycyjne środki własne (tj. opłaty rolne oraz cła), środek własny obliczony na podstawie VAT oraz środek własny obliczony na bazie dochodu narodowego brutto (DNB).

cele służące osiągnięciu spójności społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Liczba i definicja celów polityki strukturalnej ulegają zmianom w kolejnych okresach budżetowych. W latach 2014-2020 są dwa cele: Konkurecyjność regionalna i zatrudnienie oraz Europejska Współpraca Terytorialna

jednostki organizacyjne przedsiębiorstw lub wyodrębnione organizacyjnie jednostki rozpoczynające lub rozwijające działalność, której głównym zadaniem jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w wydzielonych i przystosowanych do tego typu działalności pomieszczeniach przy wykorzystaniu infrastruktury technicznej oraz wykwalifikowanej kadry.

czynność dokonywana w ramach systemu kontroli finansowej przez instytucję płatniczą w stosunku do operacji finansowych poczynionych przez instytucję zarządzającą i instytucje pośredniczące. Ma na celu potwierdzenie, czy wydatki na rzecz beneficjentów były ograniczone do okresu dopuszczalności kosztów, realizowane były zgodnie z obowiązującymi procedurami i czy dotyczyły uzgodnionych działań.

potwierdzenie przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego wykonującego zadania państwa członkowskiego spełniania przez instytucję zarządzającą, instytucję pośredniczącą i instytucję wdrażającą lub krajowego kontrolera lub wspólny sekretariat warunków zapewniających prawidłową realizację programu operacyjnego.

dokumenty w postaci programów lub planów rozwoju, opracowywane dla potrzeb wydatkowania środków wstępnie przyznanych (alokowanych) danemu obszarowi lub sektorowi przez Komisję Europejską w ramach Funduszy Europejskich i towarzyszących im środków krajowych. Określają m.in. cele i główne kierunki wydatkowania środków na podstawie analizy aktualnej sytuacji i trendów rozwojowych danego obszaru lub sektora, kryteria i sposoby realizacji konkretnych projektów, osoby i instytucje odpowiedzialne za wykonanie określonych zadań oraz szacowaną wielkość i rozbicie środków z uwzględnieniem współfinansowania ze wszystkich osiągalnych źródeł budżetowych. Do dokumentów takich zaliczamy programy, regionalne programy.

część programu operacyjnego albo część priorytetu, w ramach której wnioskodawcy mogą realizować swoje projekty.

obszar tematyczny / dziedzina gospodarki wymagająca wsparcia z Funduszy Europejskich w celu podniesienia poziomu rozwoju lub innowacyjności, np. inwestycje w gospodarstwach rolnych, usługi dla przemysłu turystycznego, budowa dróg.

usługi, których świadczenie odbywa się za pomocą internetu, jest zautomatyzowane (może wymagać niewielkiego udziału człowieka) i zdalne. Od usługi w ujęciu tradycyjnym, e-usługę odróżnia brak udziału człowieka po drugiej stronie oraz świadczenie na odległość.

fundusz powołany w 1994 roku w celu pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom. Jego większościowym udziałowcem jest Europejski Bank Inwestycyjny, wraz z którym tworzy Grupę EBI. Zapewnia kapitał podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), zwłaszcza nowym i ukierunkowanym na nowe technologie. Udziela on gwarancji kredytowych instytucjom finansowym (np. bankom) na pożyczki udzielane przez nie MŚP.

strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu jest nowym, długookresowym programem rozwoju społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej na lata 2010-2020. Została zatwierdzona przez Radę Europejską 17 czerwca 2010 r., zastępując w ten sposób realizowaną w latach 2000-2010 Strategię Lizbońską. Nowa strategia otwiera dyskusję na temat przyszłości gospodarki wspólnotowej oraz kierunków rozwoju Unii Europejskiej, bazując na doświadczeniach i osiągnięciach Strategii Lizbońskiej. Trzy główne filary strategii to: rozwój innowacyjny, rozwój zrównoważony i rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu.

jeden z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, którego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej. Z EFRR pochodzi m.in. wsparcie inwestycji produkcyjnych i infrastrukturalnych oraz wsparcie udzielane małym i średnim przedsiębiorcom.

jeden z Funduszy Europejskich, którego głównym zadaniem jest rozwój społeczeństw w UE. Z EFS pochodzi m.in. wsparcie polityki rynku pracy, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, adaptacyjność i rozwój kadr, wyrównywanie szans na rynku pracy.

ocena/oszacowanie jakości (stopnia) realizacji programu (tzn. jego faktycznych rezultatów) w stosunku do wcześniejszych założeń (tzn. oczekiwanych efektów). W przeciwieństwie do monitorowania lub kontroli ewaluacja odnosi się do efektów długoterminowych (oddziaływania). Zasadniczym celem ewaluacji jest stałe ulepszanie skuteczności i efektywności programów realizowanych przez władze publiczne. Przeprowadzana jest w celu osiągnięcia pozytywnych efektów społecznych i gospodarczych związanych bezpośrednio z danym programem oraz zwiększania przejrzystości i promowania działań podejmowanych przez władze publiczne. Ewaluacja jest wykonywana jako: ewaluacja wstępna, ewaluacja w połowie okresu realizacji oraz ewaluacja końcowa.

tzw. zasada elastyczności, o której mowa w art. 98 ust. 2 rozporządzenia ogólnego, polegająca na możliwości finansowania działań w sposób komplementarny ze środków EFRR i EFS, w przypadku, gdy dane działanie z jednego funduszu objęte jest zakresem pomocy drugiego funduszu.

środki finansowe wykorzystywane w celu wspierania i restrukturyzacji gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. To z Funduszy Europejskich pochodzi część środków przeznaczonych na realizację Programów Operacyjnych. Obecnie do funduszy unijnych zaliczamy: Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejski Fundusz Morski i Rybacki.

program komputerowy służący wypełnianiu i drukowaniu wniosków o dofinansowanie lub innych, dostępny za pomocą internetu.

uspójnienie przepisów prawnych i administracyjnych dotyczących Funduszy Europejskich.

makroekonomiczny instrument modelowania wpływu funduszy strukturalnych, który kładzie nacisk na długofalowe bodźce wzrostu, jakie wynikają z wpływających środków WE, głównie poprzez inwestycje w kapitał ludzki (edukacja i systemy szkoleń, poprawa warunków produkcji (infrastruktura) oraz wsparcie sektora produkcyjnego (przede wszystkim MSP), co przyczynia się do zwiększenia wydajności i konkurencyjności. Główny akcent tego modelu położony jest na pozytywnych efektach podażowych – jako rzeczywistych źródłach wzrostu poprawy wydajności i konkurencyjności gospodarki, których efekty ujawniają się w dłuższym przedziale czasowym.

wspólne europejskie zasoby dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw – to inicjatywa Komisji Europejskiej, opracowana we współpracy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym. Promuje wykorzystywanie instrumentów inżynierii finansowej w celu usprawnienia dostępu do finansowania dla MŚP poprzez interwencje w ramach funduszy strukturalnych.

wdrożenie nowego lub istotnie ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody organizacyjnej lub nowej metody marketingowej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem. Produkty, procesy oraz metody organizacyjne i marketingowe nie muszą być nowością dla rynku na którym operuje przedsiębiorstwo, ale muszą być nowością przynajmniej dla samego przedsiębiorstwa. Produkty, procesy i metody nie muszą być opracowane przez samo przedsiębiorstwo, mogą być opracowane przez inne przedsiębiorstwo bądź przez jednostkę o innym charakterze (np. instytut naukowo-badawczy, ośrodek badawczo-rozwojowy, szkołę wyższą, itp.).

instrumenty finansowe to alternatywna do wsparcia dotacyjnego forma finansowania inwestycji rozwojowych. Zwane też są odnawialnymi lub zwrotnymi. Wsparcie w postaci instrumentów finansowych ma charakter zwrotny, są to: – pożyczki lub kredyty, – poręczenia – produkty kapitałowe/wejścia kapitałowe (seed capital czy venture capital).

komórka organizacyjna w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, odpowiedzialna za certyfikację wydatków ponoszonych w ramach funduszy europejskich. W latach 2014-2020 funkcję Instytucji Certyfikującej powierzono Instytucjom Zarządzającym poszczególnymi programami operacyjnymi.

instytucja, do której instytucja zarządzająca deleguje część funkcji związanych z zarządzaniem, kontrolą i monitorowaniem programu, odnoszącą się do priorytetu operacyjnego, działania albo projektu.

instytucje takie jak: parki technologiczne, parki naukowe, parki badawcze, parki przemysłowo – technologiczne, inkubatory technologiczne, centra transferu technologii, spółki celowe uczelni, których działalność polega głównie na:

• świadczeniu usług badawczo – rozwojowych;
• świadczeniu usług szkoleniowych lub doradczych w zakresie badań naukowych, prac rozwojowych lub działalności innowacyjnej;
• świadczeniu usług szkoleniowych lub doradczych dotyczących powstawania lub rozwoju przedsiębiorców prowadzących badania naukowe, prace rozwojowe lub działalność innowacyjną;
• świadczeniu usług doradczych w zakresie transferu technologii lub praw własności intelektualnej;
• sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych;
• dzierżawie, najmie nieruchomości lub infrastruktury technicznej do celów prowadzenia badań naukowych, prac rozwojowych lub działalności innowacyjnej.

podmioty nie działające dla zysku lub przeznaczające zysk na cele statutowe, prowadzące działalność mającą na celu tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Do instytucji otoczenia biznesu zaliczamy przede wszystkim: agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, ośrodki wspierania przedsiębiorczości (biznesu), inkubatory przedsiębiorczości, inkubatory technologiczne, ośrodki przedsiębiorczości akademickiej, parki technologiczne, centra transferu technologii, izby gospodarcze, samorządy przedsiębiorców.

dziedzina życia gospodarki lub nauki stanowiąca nową, rozwojową specjalizację gospodarczą, która opiera się na wykorzystaniu unikalnych zasobach naturalnych regionów, połączeniu różnych branż, zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Inteligentne specjalizacje mają na celu doprowadzić do powstania nowych rynków aktywności gospodarczej, modernizacji oraz podniesieniu konkurencyjności państw i regionów. Każde państwo dokonuje analizy swoich potencjałów i możliwości rozwojowych, a następnie wybiera te dziedziny, które świadczą o jego największej konkurencyjności i stanowią największą szansę na osiągnięcie sukcesu, zwiększenie przewagi nad innymi regionami, czyli na wyspecjalizowanie się w konkretnych branżach. Ponieważ specjalizacje te dotyczą najczęściej obszarów badawczych i innowacyjnych, nazywane są inteligentnymi specjalizacjami.

Krajowe Inteligentne Specjalizacje określane w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw a Regionalne Inteligentne Specjalizacje w Regionalnych Strategiach Innowacji.

wspólne Europejskie Wsparcie na Rzecz Trwałych Inwestycji w Obszarach Miejskich. Inicjatywa powstała we współpracy Komisji Europejskiej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Bankiem Rozwoju Rady Europy. Celem Inicjatywy JESSICA jest wsparcie na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.

podmiot powoływany dla celów oceny i nadzorowania danego programu. Jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uszczegółowień programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uszczegółowieniu programu. W skład komitetu monitorującego program wchodzą przedstawiciele strony rządowej, strony samorządowej oraz partnerów społecznych i gospodarczych.

grupa jednostek organizacyjnych, w której skład wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej jeden przedsiębiorca, albo co najmniej dwie jednostki naukowe, podejmującą na podstawie umowy wspólne przedsięwzięcie obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe lub inwestycje służące potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych.

zestaw określonych wymogów formalnych i merytorycznych, które muszą spełnić projekty, aby uzyskać dofinansowanie z publicznych środków wspólnotowych. Są zawarte w uszczegółowieniu programu lub odrębnym dokumencie. W przypadku funduszy europejskich kryteria wyboru projektów formułowane są przez instytucję zarządzającą, a następnie aprobowane przez Komitet Monitorujący.

projekt jest kwalifikowalny, czyli może zostać zatwierdzony do współfinansowania ze środków Funduszy Europejskich, jeśli jest zgodny z wymogami danego funduszu i z politykami wspólnotowymi oraz jest spójny z zatwierdzonym programem i spełnia szczegółowe kryteria określone dla danego działania w uszczegółowieniu programu.

wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego z udziałem funduszy europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują kolejno przepisy unijne, przepisy zawarte w uszczegółowieniach programów oraz ewentualnie dodatkowo inne przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.

podmiot, który przewodzi grupie podmiotów realizujących wspólnie projekt w ramach partnerstwa. Podmiot ten jest odpowiedzialny za zarządzanie projektem i rozliczenie projektu.

interfejs komunikacji pomiędzy Krajowym Systemem Informatycznym a lokalnymi systemami informatycznymi.

ciągły i systematyczny proces zbierania i analizowania danych ilościowych oraz jakościowych, który pozwala na opisanie aktualnego stanu realizacji projektu. Ta bieżąca obserwacja postępu finansowo-rzeczowego pozwala ocenić czy przedsięwzięcie jest realizowanie zgodnie z założeniami, jakie zostały przez nas przyjęte na etapie planowania projektu. Takie podejście pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych błędów oraz szybką ich naprawę, a tym samym uniknięcie sytuacji, które w poważny sposób mogłyby zagrozić realizacji całego projektu.

mikroprzedsiębiorstwa, małe lub średnie przedsiębiorstwa w rozumieniu Rozporządzenia Komisji (WE) Nr nr 651/2014 o wyłączeniach blokowych uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem.

Dokument określający strategię rozwoju społeczno-gospodarczego oraz sposób wdrażania funduszy unijnych w Polsce w latach 2007-2013. Opracowanie NSS i jej akceptacja przez Komisję Europejską była niezbędna do rozpoczęcia procesu wdrażania w Polsce programów finansowanych z Funduszy Europejskich.

rozbieżności w stosunku do uzgodnionego przez instytucję zarządzającą, instytucję wdrażającą oraz beneficjenta końcowego sposobu wydatkowania środków w ramach programów lub projektów, które wpływają na budżet Unii, ze względu na nieuzasadnione wydatki.

wydzielone przestrzennie obszary administracyjne lub funkcjonalne, które cechują się specyficznym zestawem uwarunkowań i cech społecznych, gospodarczych lub środowiskowych, decydujących o występowaniu na ich terenie strukturalnych barier rozwoju lub trwałych (możliwych do aktywowania) potencjałów rozwojowych, do których może być adresowana adekwatna interwencja publiczna.

Zgodnie z Umową Partnerstwa Obszary Strategicznej Interwencji Państwa na lata 2014-2020 to:

• Polska Wschodnia;
• Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne;
• Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji;
• Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe; Obszary przygraniczne.

badanie polegające na określeniu, opisie i ocenie bezpośrednich i pośrednich skutków danego przedsięwzięcia dla: człowieka oraz komponentów środowiska przyrodniczego (fauny, flory, wód, gleb, powietrza, klimatu, krajobrazu), oddziaływania między tymi elementami; dóbr materialnych i dziedzictwa kultury; ocena wpływu środowiska powinna być dokonana zgodnie z prawem polskim i odpowiednimi dyrektywami UE dotyczącymi ochrony środowiska naturalnego.

wieloletni okres planowania budżetu Unii Europejskiej. Okres obowiązywania dokumentów programowych, stanowiących podstawę do ubiegania się o wsparcie ze strony Komisji Europejskiej.

wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami podległymi administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku. Czasami o organizacjach pozarządowych mówi się jako o „trzecim sektorze”, w odróżnieniu od sektora publicznego oraz sektora przedsiębiorstw.

Formalną definicję organizacji pozarządowej można znaleźć w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 03.96.873). Jest to definicja uniwersalna, w tym sensie, że inne akty prawne często odwołują się do pojęcia organizacji pozarządowej w rozumieniu tej ustawy (np. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym – art. 2 pkt 2). Definicja ta podaje, że: „organizacjami pozarządowymi są:

1. niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych;
2. niedziałające w celu osiągnięcia zysku – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.” (art. 3 ust 2).
   
   

Organizacjami pozarządowymi są więc nie tylko podmioty, które mają osobowość prawną, ale także jednostki, które tej osobowości nie mają (np. stowarzyszenia zwykłe, uczelniane organizacje studenckie, koła gospodyń wiejskich).

wyodrębniona część programu operacyjnego, realizująca część strategii ujętej w programie poprzez grupę działań wzajemnie powiązanych, realizujących mierzalne cele szczegółowe.

instytucja pośrednia pomiędzy parkiem przemysłowym a technologicznym.

Jako organizacja może on przybrać formę kompleksu budynków łączącego zarówno funkcję infrastrukturalną dla przedsiębiorstw jak i prowadzić działalność umożliwiającą przepływ informacji naukowych pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami. Tego rodzaju parki funkcjonujące w Polsce oferują powierzchnię komercyjną na swoim terenie, przy jednoczesnym wydzieleniu procentowego obszaru tylko pod funkcje odpowiadające PT.

mechanizm, którego zasady zostały opisane w art. 62, 63 i 64 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r., w art. 34 ustawy z dn. 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie 2014 – 2020, a także w wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014 – 2020.

określona wielkość środków w ramach pomocy finansowej, wypłacana przez Komisję Europejską do instytucji płatniczej na podstawie wniosku o płatność.

płatność dokonywana w trakcie realizacji programu lub projektu stanowiąca określoną transzę (część) środków w ramach pomocy finansowej. Płatność ta jest dokonywana przez Komisję Europejską w celu zwrotu kosztów faktycznie opłacanych przez Fundusze i poświadczonych przez instytucję płatniczą.

świadoma i celowa działalność centralnych organów władzy publicznej zmierzająca do regulowania międzyregionalnych proporcji rozwoju.

świadoma i celowa działalność organów regionalnej (wojewódzkiej) władzy publicznej zmierzająca do realizacji własnych celów w oparciu o własną odpowiedzialność i własne środki. Cele i zasady tej polityki określają strategie rozwoju województwa.

Wielkość pomocy ze strony państwa, która nie wymaga jej wcześniejszego notyfikowania do Komisji Europejskiej. Pułap pomocy de minimis wynosi 200 000 EUR w dowolnie ustalonym okresie 3 lat budżetowych, dla przedsiębiorstw z sektora transportowego, pułap pomocy wynosi 100 000 EUR. Zasady udzielania pomocy de minimis reguluje Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych.

środki publiczne przeznaczane na wspieranie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, w szczególności w formie: dotacji, ulg podatkowych, dokapitalizowania, pożyczek, kredytów oraz poręczeń lub gwarancji, na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku. Pomoc jest udzielana ze środków podmiotów publicznych (np. jednostek samorządów terytorialnych) przez te podmioty lub za pośrednictwem innych podmiotów publicznych lub prywatnych wskazanych przez państwo.

W rozumieniu art. 87-89 TWE pomoc publiczna stwarza przewagę ekonomiczną przedsiębiorstwa, która przy równych warunkach działalności gospodarczej nie byłaby możliwa do osiągnięcia.

specyficzny program obejmujący swoim zakresem wsparcie wszystkich horyzontalnych działań i procesów z zakresu przygotowania, zarządzania, wdrażania, monitorowania, oceny i kontroli realizacji Umowy Partnerstwa, a także z zakresu wsparcia przygotowania projektów oraz rozpowszechniania informacji i promocji operacji funduszy strukturalnych w Polsce. Głównym celem programu jest zapewnienie sprawnego i efektywnego wdrażania polityki spójności w latach 2014-2020.

dokument programowy podmiotu władzy publicznej (na poziomie narodowym lub wspólnotowym), który wykonuje funkcje regulacyjne wobec gospodarki oraz steruje działaniami służącymi zaspakajaniu potrzeb społecznych.

proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania prowadzony w kilku etapach w celu wdrażania, na bazie wieloletniej współpracy oraz wspólnych działań wspólnoty i państw członkowskich dla osiągnięcia określonych celów polityki strukturalnej, w tym także regionalnej, znajdujący wyraz w przygotowaniu dokumentów programowych.

projekt realizowany w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, w którym wykorzystane zostały środki unijne. Środki funduszy europejskich stanowią w takim modelu uzupełnienie finansowania prywatnego. Projektów hybrydowych jest niewiele.

raport dotyczący wdrażanej pomocy, który powinien być przedłożony w ciągu sześciu miesięcy od ostatniej płatności dokonanej przez instytucję płatniczą, zawierający informacje nt. postępu osiągniętego w odniesieniu do spójności gospodarczej i społecznej oraz wkładu funduszy europejskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innych instrumentów w finansowych w tym zakresie. Raport końcowy w szczególności dotyczy programów i projektów.

raport na temat wdrażania programu lub projektów przedkładany instytucji płatniczej przez instytucję zarządzającą środkami w ramach pomocy wieloletniej. Raport roczny składany jest w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia każdego roku kalendarzowego. Zawartość raportu rocznego jest taka sama jak zawartość raportu końcowego.

zwrot przez Komisję Europejską wydatków realizowanych w ramach pomocy – po ich poświadczeniu przez instytucję płatniczą. Refundacja wydatków dokonywana jest w postaci płatności okresowych lub salda końcowego.

kompleksowe, zintegrowane, kilkuletnie, lokalne programy inicjowane przez samorząd terytorialny dla realizacji działań technicznych, gospodarczych i społecznych – przy uwzględnieniu zasad: spójności terytorialnej i ochrony środowiska naturalnego – na zróżnicowanych obszarach, takich jak: zdegradowane dzielnice miast lub obszary poprzemysłowe i powojskowe. Ich celem jest odnowienie bądź ożywienie zdegradowanych obszarów miast które utraciły swoją pierwotną funkcję.

zróżnicowanie żywych organizmów występujących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżnicowanie ekosystemów. (źródło: ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody).

są formą stanowienia prawa UE o najsilniejszej mocy, mają one powszechną moc obowiązującą. Są we wszystkich swych elementach wiążące i po uchwaleniu obowiązują we wszystkich państwach członkowskich UE.

są formą stanowienia prawa UE o najsilniejszej mocy, mają one powszechną moc obowiązującą. Są we wszystkich swych elementach wiążące i po uchwaleniu obowiązują we wszystkich państwach członkowskich UE.

wzrost potencjału gospodarczego regionów oraz trwała poprawa ich konkurencyjności i poziomu życia mieszkańców, co przyczynia się do rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.

rozwój społeczno – ekonomiczny, zachowujący cechy trwałości w długim okresie oraz nie działający destrukcyjnie na środowisko w którym zachodzi.

społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Cechy charakterystyczne społeczeństwa informacyjnego to:

• wysoko rozwinięty sektor usług, przede wszystkim sektor usług nowoczesnych (bankowość, finanse, telekomunikacja, informatyka, badania i rozwój oraz zarządzanie), w niektórych krajach w tym sektorze pracuje przeszło 80% zawodowo czynnej ludności, przy czym sektor usług tradycyjnych przekracza nieznacznie 10%, gospodarka oparta na wiedzy;
• wysoki poziom skolaryzacji społeczeństwa;
• wysoki poziom alfabetyzmu funkcjonalnego w społeczeństwie;
• postępujący proces decentralizacji społeczeństwa;
• renesans społeczności lokalnej;
• urozmaicanie życia społecznego wpływa na upodmiotowienie społeczeństwa i tym samym kreowanie społeczeństwa otwartego.

plan rozwoju Unii Europejskiej przyjęty w 2000 roku na okres 10 lat. Celem planu było uczynienie Europy najbardziej rozwiniętym i najbardziej konkurencyjnym regionem na świecie. Weryfikacja realizacji planu, która miała miejsce w 2004 roku była jednak pesymistyczna, dlatego w roku 2005 odnowiono cele Strategii, przyjęto nowe założenia. Kluczowym celem odnowionej strategii lizbońskiej było stworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy. Docelowo, do 2010 roku powstać miało 20 mln nowych miejsc pracy na terenie całej Unii Europejskiej poprzez zwiększenie elastyczności siły roboczej, wysokiej jakości edukację i szkolenia, budowę gospodarki opartej na wiedzy oraz pomoc skierowaną do osób o najniższych kwalifikacjach. Została zastąpiona Strategią Europa 2020.

studium przeprowadzone w fazie przygotowania projektu, weryfikujące, czy dany projekt ma dobre podstawy do realizacji i czy odpowiada potrzebom przewidywanych beneficjentów; studium powinno stanowić plan projektu; muszą w nim zostać określone i krytycznie przeanalizowane wszystkie szczegóły operacyjne jego wdrażania, a więc uwarunkowania handlowe, techniczne, finansowe, ekonomiczne, instytucjonalne, społeczno-kulturowe oraz związane ze środowiskiem naturalnym; studium wykonalności pozwala na określenie rentowności finansowej i ekonomicznej, a w rezultacie jasne uzasadnienie celu realizacji projektu.

jest to przekazanie informacji niezbędnych, aby jeden podmiot był w stanie powielać pracę innego podmiotu. Informacja ta występuje pod dwoma postaciami – o naturze technicznej (wiedza inżynierska, naukowa, standardy) oraz procedur (m.in. prawnych, umowy o zachowaniu poufności, patenty, licencje).

utrzymanie efektów rzeczowych projektów (inwestycji), na których realizację zostało udzielone dofinansowanie z funduszy europejskich przez okres co najmniej 5 lat od zakończenia realizacji projektu (w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców – przez okres co najmniej 3 lat). W okresie trwałości inwestycji nie wolno poddawać istotnym modyfikacjom.

umowa określająca poziom dofinansowania udzielonego na dany projekt oraz zasady i obowiązki związane z jego wykorzystaniem. W jej treści określone są:

• strony umowy;
• wysokość i warunki, na jakich zostanie przekazane dofinansowanie;
• szczegóły dotyczące zasad realizacji i rozliczania projektu;
• wskazanie obowiązków informacyjno-promocyjnych w projekcie;
• obowiązki związane z bieżącym monitorowaniem przebiegu projektu;
• zasady dokonywania kontroli projektu przez uprawnione instytucje;
• zasady postępowania w sytuacjach, gdy dokładne wykonanie umowy stanie się niemożliwe, czyli np. reguły dokonywania zmian w projekcie, sytuacje, w których umowa może być wypowiedziana bądź rozwiązana;
• • zagadnienia związane z ochroną danych osobowych;
• zobowiązanie do ponoszenia wszystkich wydatków w sposób racjonalny i konkurencyjny;
• wskazanie, że cały projekt musi być realizowany z poszanowaniem przepisów prawa krajowego i unijnego.

główny dokument strategiczny na poziomie krajowym, określający zakres i sposób interwencji Funduszy Europejskich w nowym okresie programowania 2014-2020. Odnosi się do takich kwestii, jak: – zakres wsparcia ze środków europejskich w wybranych obszarach tematycznych – liczba i zakres programów operacyjnych – sposób podziału interwencji pomiędzy programy krajowe i regionalne – zarys systemu wdrażania – sposób uzupełniania się interwencji finansowych z polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybackiej.

ustawa określająca mechanizmy koordynacji realizacji programów operacyjnych wspófinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Definiuje zasady wdrażania środków polityki spójności, podstawowe dokumenty temu służące oraz podmioty zaangażowane w ten proces. Określa także zadania i tryb współpracy między nimi. Dokument reguluje kwestie związane z rozliczeniami z Komisją Europejską i monitorowaniem efektów dotowanych z UE przedsięwzięć oraz te dotyczące kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych. Porządkuje zagadnienia dotyczące pomocy publicznej, zasady wdrażania instrumentów zwrotnych oraz system wyboru projektów i procedurę odwoławczą. Uwzględnia także nowe zasady realizacji polityki spójności 2014-2020 określone przepisami unijnymi, w tym:

• przeniesienie z poziom Komisji Europejskiej na poziom państwa członkowskiego kompetencji w zakresie oceny zgodności systemów zarządzania i kontroli programów z wymogami unijnym (proces desygnacji instytucji, którym powierzono funkcje w procesie realizacji programu);
• wprowadzenie instrumentu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) oraz zasad funkcjonowania systemu teleinformatycznego wspierającego realizację programów operacyjnych.

dokument odrębny dla każdego programu, wdrażający strategie i priorytety pomocy, zawierający także szczegółowe elementy na poziomie działań wdrażających poszczególne priorytety programu.

urzeczywistnienie projektu programu. Etap wdrażania następuje po etapie programowania.

określona w umowie o dofinansowanie projektu albo decyzji część nakładów ponoszonych przez beneficjenta na jego realizację z jego środków własnych/prywatnych, niepodlegająca zwrotowi.

dokument przedkładany przez potencjalnego beneficjenta do instytucji wdrażającej w celu uzyskania środków finansowych na realizację projektu w ramach programu.

wniosek, na podstawie którego dokonywana jest płatność zaliczkowa, cząstkowa lub końcowa. Występują na wszystkich poziomach wykorzystania funduszy europejskich – składane są zarówno przez beneficjentów (na poziomie projektu), jak i instytucje wdrażające (na poziomie działań) oraz instytucję zarządzającą (na poziomie programu). Płatności te umożliwiają zwrot kosztów faktycznie opłacanych przez fundusze europejskie.

są to wskaźniki, które mierzą zrealizowane zadania w ramach projektu, np. liczba zakupionych maszyn. Jest to zazwyczaj przedmiot inwestycji (np. wybudowana szkoła, czy przeprowadzone szkolenie).

wskaźniki ustalone przed lub we wczesnej fazie wdrażania projektu, w celu monitorowania wdrażania programu oraz jego oceny wykonania w odniesieniu do wcześniejszych celów. Do wskaźników tych zaliczamy wskaźniki wkładu, wskaźniki produktu, wskaźniki rezultatu oraz wskaźniki oddziaływania.

są to wskaźniki, które mierzą bezpośrednie efekty realizowanych zadań. Efekty te powinny pojawić się natychmiast po zrealizowanym zadaniu. Przykładem wskaźnika rezultatu jest liczba osób, które podniosły swoje kwalifikacje w wyniku przeprowadzonych szkoleń lub liczba dzieci, która będzie uczęszczać do wybudowanej szkoły.

wydatkami kwalifikowalnymi są koszty poniesione przez beneficjenta, które kwalifikują się do refundacji ze środków Funduszy Strukturalnych, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego poniesionych w trakcie realizacji projektów i realizowane są:

• zgodnie z Krajowymi wytycznymi Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z dnia 30 lipca 2007 r dotyczącymi kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013
• zgodnie z wytycznymi Instytucji Zarządzającej zamieszczonymi w Uszczegółowieniu Regionalnego Programu Operacyjnego.

brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich.

umowy odpłatne zawierane między zamawiającym (jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, osobą prawną, inną państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej) a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.

jedno z odstępstw od zasady monofunduszowości, umożliwiające tzw. elastyczne finansowanie jednofunduszowych programów operacyjnych Unii Europejskiej. Polega na dofinansowaniu w ramach projektu z udziałem środków z EFRR komplementarnych działań wchodzących w zakres EFS oraz dofinansowaniu w ramach projektu z udziałem środków z EFS komplementarnych działań wchodzących w zakres EFRR.[wnter]

Innymi słowy, jeżeli projekt dotyczy inwestycji infrastrukturalnej możliwe jest włączenie do projektu tzw. wydatków miękkich (czyli np. kosztów szkoleń czy doradztwa) pod warunkiem, że poniesienie takich wydatków jest uzasadnione osiągnięciem spójności projektu. Analogicznie, jeżeli projekt ma charakter miękki (czyli dotyczy szkoleń, doradztwa, podnoszenia kompetencji, wprowadzania nowych rozwiązań organizacyjnych, itp.) można uzupełnić projekt o pewne wydatki materialne (jak np. urządzenia), ale tylko te, które są potrzebne do realizacji i powodzenia projektu. Niemniej jednak możliwość ta dotyczy maksymalnie do 10 proc. wydatków objętych dofinansowaniem – w szczególnych przypadkach pułap ten może być podwyższony do 15 proc.

reguluje działanie funduszy strukturalnych, związana jest z dążeniem do spójności polityki regionalnej z innymi politykami wspólnotowymi, w tym przede wszystkim ochrony konkurencji zamówień publicznych, ochrony środowiska i równych szans kobiet i mężczyzn.

jest to zasada odnosząca się do okresu programowania Unii Europejskiej, która określa dodatkowy okres na realizację i rozliczenie projektów i programów współfinansowanych z funduszy europejskich.

W praktyce oznacza to, że z funduszy przyznanych w ramach perspektywy finansowej 2014-20 faktycznie korzystać można do roku 2023. Jeżeli do tego czasu krajowi członkowskiemu nie uda się wykorzystać wszystkich środków przyznanych na bieżącą perspektywę finansową, będzie musiał zwrócić niewykorzystaną nadwyżkę do budżetu UE.

reguluje działanie funduszy strukturalnych. Nakłada obowiązek jak najściślejszej współpracy między Komisją Europejską a odpowiednimi władzami i instytucjami szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego, uczestniczącymi w przygotowaniu i realizacji działań w ramach tych funduszy.

w odróżnieniu od Białej Księgi stanowi opracowania koncepcyjne służące jako podstawa do dyskusji w procesie wypracowywania decyzji, dla tematycznie wybranych kręgów odbiorców.

narzędzie, które po raz pierwszy pojawiło się w przedstawionych przez Komisję Europejską aktach prawnych na nową perspektywę. Przy pomocy tego instrumentu, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie (miasto i samorządy znajdujące się w jego oddziaływaniu) mogą realizować wspólne przedsięwzięcia, łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.

ZIT to także wyjście poza sztywne granice administracyjne JST i większe możliwości oddziaływania projektów unijnych.